QUÊN VÀ SA SÚT TRÍ TUỆ

                                                                                BS. Phan Thiệu Xuân Giang

Rối loạn chức năng trí nhớ có thể khác nhau theo cách thức biểu hiện và nằm trong tầm giới hạn từ một người công dân ưu tú than phiền rằng mình bị quên cho đến một bệnh nhân được người thân mang đến khám bởi vì hành vi kỳ lạ và lú lẫn. Quên (Amnesia) được định nghĩa  là một sự mất trí nhớ đơn thuần mà không có rối loạn chức năng nhận thức khác. 

Sa sút trí tuệ ( Dementia) ám chỉ việc mất nhận thức tiến triển mãn tính bao gồm mất trí nhớ kéo dài đến mức độ đủ để làm cản trở việc thực hiện nghề nghiệp hay sinh hoạt xã hội. Không nên nhầm lẫn sa sút trí tuệ với sảng ( Delirium), là một rối loạn cấp tính toàn thể  về  suy nghĩ, tri giác được đặc trưng bởi ý thức bị suy kém và không chú ý. Quên ngược chiều ( Retrograde amnesia) nói đến việc mất trí nhớ đối với các sự kiện trước  một điểm thời gian đặc biệt nào đó. Quên thuận chiều ( Anterograde amnesia) là không có khả năng hình thành nên trí nhớ mới. Trí nhớ thường được phân loại theo nhiều loại như trí nhớ ngay lập tức ( theo giây), trí nhớ ngắn ( theo phút đến vài giờ) và trí nhớ lâu dài ( theo ngày đến năm). Trí nhớ ngắn hạn là loại trí nhớ thường dễ bị ảnh hưởng nhất đối với các quá trình bệnh lý trong cả hai  tình trạng: quên và  các hội chứng sa sút trí tuệ. Cấu trúc hải mã và cạnh hải mã, đồi thị lưng giữa ( Dorsomedial thalamus) cùng với vỏ não trán trước lưng bên ( Dorsolateral prefrontal cortex) là những vùng có liên quan đến chức năng trí nhớ ngắn hạn. Trí nhớ qua lời nói chủ yếu liên quan đến bán cầu não trái và trí nhớ thị giác không gian liên quan đến bán cầu não phải.